ในมุมมองของศาสนาอิสลาม การค้นหาและสั่งสมความรู้ เป็นหน้าที่อันศักดิ์สิทธิ์ของชาวมุสลิมทุกคน ไม่ว่าจะเป็นผู้หญิงหรือผู้ชาย โดยไม่มีการแบ่งแยก โดยความรู้ที่ค้นหาและสั่งสม เป็นความรู้เกี่ยวกับความจริง และภูมิปัญญาต่างๆ ที่นำมาสู่การสร้างความเฉลียวฉลาด คุณค่าของชาวมุสลิมขึ้นอยู่กับองค์ความรู้ที่คนๆ นั้นมีอยู่ รวมไปถึงความเข้าใจ และสามารถนำองค์ความรู้เหล่านั้นไปใช้ การทำความเข้าใจในเรื่องนี้ จะทำให้เข้าใจ วิถีชีวิตแห่งความเป็นอิสลามได้ดียิ่งขึ้น เป็นมากกว่าการศึกษาและการพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจ       เมื่อเรานึกถึงการศึกษาและการพัฒนา เรามักจะคิดไปถึงการพัฒนาไปสู่การเติบโตทางด้านเศรษฐกิจ อย่างไรก็ตาม การพัฒนาไม่ควรจะถูกจำกัดอยู่ในมิติของเรื่องเศรษฐกิจเพียงอย่างเดียว แต่เมื่อนึกถึงการพัฒนาเราต้องมองให้ครอบคลุมในทุกมิติ ไม่ว่าจะเป็นในมิติสังคมจิตวิทยา มิติทางด้านวัฒนธรรม มิติทางด้านการเมือง และมิติอื่นๆ
      การศึกษาและการพัฒนานั้นสร้างผลกระทบ (Impact) ต่อทั้งระดับบุคคล และระดับชุมชนในหลากหลายมิติ เป็นเครื่องมือสำคัญ ในการสร้างการพัฒนาอย่างยั่งยืนให้กับระดับบุคคล ไปจนถึงระดับสังคม โดยจะต้องให้ความสำคัญยิ่งกับการปรับปรุงคุณภาพชีวิตของบุคคล เน้นการให้บุคคลเข้ามามีส่วนร่วมในการกำหนดคุณภาพการเรียนรู้ และมีเป้าหมายที่สำคัญ เพื่อการกระจายผลประโยชน์ในรูปแบบต่างๆ เพื่อช่วยลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม อันเป็นต้นเหตุหลักของปัญหาต่างๆ ที่นำไปสู่ปัญหาอื่นๆ ตั้งแต่ระดับบุคคลไปจนถึงระดับสังคม
      มนุษย์ทุกคน เมื่อเกิดมามีความรู้จำกัด ดังนั้นชาวมุสลิมทุกคน จึงจำเป็นจะต้องเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง เพื่อเพิ่มพูนความรู้ ยิ่งเรียนรู้ได้มากเท่าไหร่ โอกาสในการเข้าถึงความจริงได้มากเท่านั้น องค์ความรู้ 2 รูปแบบ

Image Credit: https://s3.amazonaws.com/user-media.venngage.com/372003-67fa930963ca90d86f9e965e6755f4d1.jpg       สำหรับความรู้ในมิติของศาสนาอิสลามนั้น สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 รูปแบบ โดยองค์ความรู้รูปแบบที่หนึ่ง ได้แก่ องค์ความรู้เกี่ยวกับศาสนา และองค์ความรู้ที่จำเป็นและเป็นที่ต้องการโดยชุมชน และเป็นหน้าที่ ที่สำคัญอย่างยิ่งยวดของผู้ที่เป็นพ่อแม่ ที่จะต้องให้ความรู้ที่เหมาะสมในทั้ง 2 รูปแบบ แก่บุตรหลาน องค์ความรู้เกี่ยวกับศาสนาอิสลาม
      พ่อแม่ในครอบครัวชาวมุสลิม จะให้ความสำคัญกับองค์ความรู้ทางด้านศาสนา เป็นความเร่งด่วนอันดับหนึ่ง นั่นคือ องค์ความรู้ในเรื่อง “ความเชื่อในพระเจ้าองค์เดียว (Believing in one God)” และวิถีการปฏิบัติตามแนวทางของศาสนา ทั้งในเรื่องการสวด (The act of prayer) การอ่าน/ศึกษาคัมภีร์ศักดิ์สิทธิ์ การดำเนินวิถีชีวิต โดยไม่ขัดกับหลักปรัชญาและข้อห้ามทางศาสนา และเรื่องสำคัญอื่นๆ ตามวิถีการเป็นมุสลิม องค์ความรู้ที่จำเป็นและเป็นที่ต้องการของชุมชน
      สำหรับองค์ความรู้ รูปแบบที่ 2 คือ องค์ความรู้ที่จำเป็น และเป็นที่ต้องการของชุมชน ยกตัวอย่างเช่น การแพทย์ วิศวกรรม กฎหมาย วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี เกษตรกรรม และองค์ความรู้อื่นๆ องค์ความรู้เหล่านี้ จะช่วยให้ชุมชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น และสังคมในภาพรวม เป็นสังคมที่มีคุณภาพมากขึ้น
      อย่างไรก็ตาม มีข้อห่วงใยเกี่ยวกับองค์ความรู้ รูปแบบที่ 2 คือ การได้มาซึ่งองค์ความรู้เหล่านี้ จะต้องไม่ทำให้ชาวมุสลิมห่างไกลจากพระเจ้า และส่งเสริมการเข้าสู่ความใกล้ชิดกับพระเจ้ามากขึ้น
เรียนรู้อย่างเปิดกว้าง

Image Credit: http://www.nature.com       ในมุมมองของศาสนาอิสลามนั้น การเรียนรู้ในเรื่ององค์ความรู้ทางด้านศาสนานั้น มิได้จำกัดอยู่เพียงการเรียนรู้เฉพาะแต่องค์ความรู้ทางด้านศาสนาอิสลามเท่านั้น แต่เปิดโอกาสให้ศึกษาองค์ความรู้ หรือความเชื่อในเรื่องวิทยาศาสตร์อื่นๆ อีก ยกตัวอย่างเช่น องค์ความรู้ในการผลิตนม องค์ความรู้ในการไหลเวียนของโลหิตในปอดของมนุษย์ หรือแม้กระทั่งการเรียนรู้ในเรื่อง “ทฤษฎี Big Bang (การเกิดขึ้นของจักรวาล)” ความแตกต่างระหว่างกลางวันกับกลางคืน การขยายตัวของจักรวาล การบินของนก นอกเหนือไปจากนั้น ยังมีองค์ความรู้ในลักษณะสหวิทยาการที่ถูกพูดถึงในมุมมองของศาสนาอิสลาม อาทิเช่น ฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยา พฤกษศาสตร์ ธรณีวิทยา อุทกวิทยา และอื่นๆ อีกมากมาย
      เราจะเห็นได้ว่า ศาสนาอิสลามนั้น มีมุมมองในภาพรวมในการพัฒนาคนหรือทรัพยากรมนุษย์ว่า การศึกษา และการเข้าถึงความรู้เป็นเรื่องราว หรือเป็นสิทธิหน้าที่ของชาวมุสลิมทุกคน ดังนั้นศาสนาอิสลาม จึงส่งเสริมให้ชาวมุสลิม ค้นหา เสาะแสวงหาความรู้ และใช้ความรู้เหล่านั้น ให้เป็นประโยชน์ต่อมนุษยชาติ นอกเหนือไปจากนั้น ศาสนาอิสลาม ให้ความสำคัญเป็นอย่างยิ่งต่อความยุติธรรม ความเสมอภาค และการมีส่วนร่วม บนพื้นฐานของการสั่งสมความรู้ ภูมิปัญญา และทักษะ เพื่อให้ชาวมุสลิมแต่ละคน สามารถทำหน้าที่ตามบทบาทของตนเองได้ดีที่สุด ทั้งหน้าที่ต่อสังคมและต่อศาสนา อีกทั้งเพื่อนำพามาซึ่งความเจริญ และอยู่ดีมีสุขของผู้คนในสังคม หรือชุมชนที่ชาวมุสลิมอาศัยอยู่