ยะลา เป็นจังหวัดที่อยู่ใต้สุดของประเทศไทย และได้ชื่อว่ามีผังเมืองที่สวยงามที่สุด และในด้านการกีฬา ยะลายังเป็นแหล่งต้นน้ำของศิลปะมวยไทย ศาสตร์การป้องกันตัวและการต่อสู้ของไทย ปัจจุบันมีศูนย์กลางการศึกษาแขนงวิชาศิลปะมวยไทยที่มีชื่อเสียงในจังหวัดชายแดนภาคใต้  โดยศูนย์อนุรักษ์ศิลปะมวยไทย สถาบันการพลศึกษา วิทยาเขตยะลา ทั้งนี้ คณะวิทยาศาสตร์การกีฬาและสุขภาพ ได้นำศิลปะมวยไทย มาเป็นหลักสูตรกีฬาเสริมสร้างสุขภาพรูปแบบใหม่  โดยศิลปะการต่อสู้มวยไทยนั้น เน้นการเสริมสร้างพละกำลัง ความแข็งแรง ความคล่องแคล่วปราดเปรียว และทักษะการต่อสู้ป้องกันตัว เมื่อมีการนำความรู้ด้านวิทยาศาสตร์การกีฬาเข้ามาบูรณาการใช้กับองค์ความรู้ด้านมวยไทย สามารถใช้ความรู้ด้านระบบกายวิภาค สรีรวิทยา มาใช้ในการคัดเลือกตัวนักกีฬาในแต่ละรุ่น การฝึกซ้อมถึงเป็นหัวใจสำคัญ ที่ทำให้นักกีฬามีสมรรถนะดีขึ้น เมื่อมีการพัฒนาการฝึกซ้อม ออกโปรแกรมอย่างเป็นระบบที่ถูกต้อง ก็จะสามารถพัฒนานักกีฬาที่ก้าวไกลไปในมิติใหม่ได้ เช่น การพัฒนาสมรรถนะโดยใช้เวทเทรนนิ่ง และการผ่อนคลายนักกีฬาที่ฝึกซ้อมมาอย่างหนักโดยใช้การนวด และใช้บำบัดด้วยความเย็นในการผ่อนคลายให้นักกีฬาฟื้นตัวได้เร็วขึ้น เป็นต้น

           มวยไทยที่มีชื่อเสียงสืบทอดกันมาแต่โบราณในทางภาคใต้ คือ มวยไชยา ที่มีท่วงท่าสง่างาม ปัจจุบันมวยไทยถูกบรรจุเป็นกีฬาชนิดหนึ่ง เน้นการต่อสู้ป้องกันตัว สามารถฝึกได้ทั้งชายและหญิง ในจังหวัดชายแดนภาคใต้ปัจจุบันมีค่ายมวยเกิดขึ้นหลากหลาย แต่สำหรับศูนย์อนุรักษ์ศิลปะมวยไทย สถาบันการพลศึกษา วิทยาเขตยะลา มุ่งเน้นการสร้างนักมวยมืออาชีพที่จะสืบทอดวิชามวยไทยไม่ให้เลือนหายไป โดยเปิดเป็นค่ายมวยที่มีชื่อว่า ค่ายมวยรัตนภาณุ ภายใต้การสนับสนุนของ ศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ (ศอ.บต.) ซึ่งมองเห็นความสำคัญของกีฬามวยไทยควบคู่ไปกับปัญจักสีลัต และต้องการสนับสนุนเยาวชนชายแดนใต้เข้าร่วมแข่งขันบนเวทีมาตรฐาน สร้างรายได้ สร้างแรงจูงใจ แก้ไขปัญหายาเสพติด และดึงเยาวชนให้ห่างจากแนวร่วมสร้างความรุนแรงในพื้นที่ จึงนับเป็นอีกช่องทางหนึ่ง ในการแก้ไขปัญหาความไม่สงบ โดยมีทั้งโรงยิม อุปกรณ์และเครื่องมือครบครัน ที่สำคัญคือ มีผู้ฝึกสอนที่มีความรู้ความสามารถมาช่วยในการฝึกซ้อม เป็นผู้ฝึกสอนที่เคยเป็นนักกีฬาทีมชาติ อดีตแชมป์โลก ทำให้นักกีฬา มีความรู้ความเข้าใจ มีความสามารถและศักยภาพเพิ่มขึ้น

           ศิลปะมวยไทยอยู่ในสายเลือดนักสู้ของคนไทย นอกจากเป็นศาสตร์ที่ทำให้ร่างกายแข็งแรงแล้ว สำหรับบางคนถือเป็นจุดเปลี่ยนของชีวิต กีฬาชนิดนี้สามารถเลี้ยงชีพให้กับนักกีฬาได้ สำหรับเยาวชนในจังหวัดชายแดนภาคใต้ บางคนอาจเรียนหนังสือไม่เก่ง แต่มีความสนใจศิลปะมวยไทย ที่ค่ายรัตนภาณุ สถาบันสถาบันการพลศึกษา วิทยาเขตยะลา ได้เปิดโอกาสให้ทำตามความฝันของตนเอง โดยไม่ต้องทอดทิ้งการเรียน แต่แน่นอนว่าต้องผ่านเงื่อนไขการพิจาณาของคณะกรรมการร่วมระหว่างสถาบัน และทาง ศอ.บต. ทำการคัดเลือกนักกีฬา ดูจากประวัติของเด็ก นิสัยใจคอ ความประพฤติในโรงเรียน เน้นที่ความมีวินัย เรียบร้อย และความตั้งใจที่จะมาฝึก ที่สำคัญคือ ไม่เอาวิชานี้ ไปทำร้ายเพื่อนนอกเวทีมวย ในส่วนของกรรมการจากคณะวิทยาศาสตร์การกีฬาและสุขภาพ ก็มีการช่วยคัดเลือก โดยดูที่สมรรถภาพร่างกาย ส่วนหนึ่งมาจากเยาวชนนักเรียนตามโรงเรียน อีกส่วนหนึ่งเฟ้นหามาจากศูนย์ฝึกในค่ายมวยต่างๆ โดยดูจากสถิติการชก

           เยาวชนนักมวยทุกคนล้วนมีฮีโร่ในใจ ไม่ว่าจะเป็น แสงมณี ยอดมวยขวัญใจนักเรียน หรือบัวขาว ยอดนักมวยแชมป์โลก รายได้จากการขึ้นชกเป็นนักมวยอาชีพ เป็นหนึ่งในสิ่งจูงใจให้เยาวชนตัดสินใจมาเรียนวิชามวยอย่างจริงจัง แต่สำหรับค่ายมวยรัตนภานุในสถาบันการพลศึกษา วิทยาเขตยะลา นอกจากจะสอนวิชามวยไทยให้เยาวชนเหล่านี้ เติบโตเป็นนักมวยที่สืบสานศิลปะมวยไทยที่ถูกต้องต่อไป ยังมุ่งเน้นให้เรียนหนังสือไปด้วย โดยอนุญาตให้ฝึกซ้อมก่อนและหลังเลิกเรียนตามเวลาที่ผู้ฝึกสอนกำหนดเท่านั้น เมื่อเยาวชนมีทั้งความสามารถด้านกีฬาและวุฒิการศึกษา ก็สามารถจะไปสอนได้ หรือไปทำงานอื่นก็ได้ การเรียนกับกีฬาจึงต้องไปควบคู่กัน

           เมื่อเยาวชนเข้ามาอยู่ในความดูแลของศูนย์อนุรักษ์ศิลปะมวยไทย สถาบันการพลศึกษา วิทยาเขตยะลาแล้ว จะได้รับการดูแลเหมือนลูกหลาน ดูแลการดำรงชีวิตการฝึกซ้อมและการศึกษา โดยเยาวชนจะต้องอยู่ภายใต้กฎระเบียบ ต้องมาอยู่ที่ค่าย ซึ่งมีบ้านพักและอาหารการกินดูแล 3 มื้อ สถานที่ฝึกวิชามวยไทย อยู่ภายในโรงยิมค่ายมวยรัตนภาณุ มีอุปกรณ์และเครื่องมือครบครัน วันแรกๆ เด็กที่เข้ามาเห็นเวทีมวย เห็นรุ่นพี่ที่ซ้อมอยู่ ผู้ฝึกสอนก็จะพูดคุยกันก่อนถึงความชอบ และเป้าหมายของแต่ละคนว่าอยากเรียนแค่ป้องกันตัว ออกกำลังกาย หรือต้องการเรียนเพื่อเป็นนักกีฬามวยจริงๆ การเรียนมวยไทยเริ่มจากการฝึกความแข็งแรงและทักษะควบคู่กันไป เยาวชนที่มาเรียนในค่ายมวยแห่งนี้ มีทั้งที่เรียนอยู่ในสถาบันการพละศึกษา วิทยาเขตยะลา บางคนศึกษาที่อื่น บางคนรอโอกาสเข้าเรียน แม้มีที่มาแตกต่างกัน แต่เมื่อมาอยู่บ้านหลังเดียวกันก็เปรียบเหมือนครอบครัวใหญ่ที่ดูแลซึ่งกันและกัน เช้าตื่นมา 6 โมง ไปวิ่ง พอ 7 โมง ก็อาบน้ำไปเรียน สี่โมงเย็นก็กลับมาซ้อมมวย

           นอกจากส่งเสริมการศึกษา การเรียนรู้และพัฒนาฝึกซ้อมกีฬามวยไทยแล้ว และยังมีการส่งเสริมให้เยาวชนผู้มาเรียน มีรายได้จากขึ้นชกในเวทีต่างๆ เยาวชนจะได้เรียนรู้การเป็นนักกีฬารู้จักรู้แพ้ รู้ชนะ รู้อภัย โดยรางวัลที่ได้รับ จากการขึ้นชกแต่ละครั้ง นักกีฬาเป็นผู้ได้รับโดยตรง ไม่มีการหักค่าใช้จ่ายใดๆ จากค่ายมวยโดยมีการกระจายการแข่งขันไปในทุกระดับ ส่งเสริมให้เข้าแข่งขันกีฬาระดับชาติ กีฬามวยไทย จึงเปรียบเหมือนยาวิเศษสำหรับเยาวชนจังหวัดชายแดนภาคใต้ ที่ได้รับทุนการศึกษา ที่พัก อาหารการกินฟรี ได้สุขภาพที่ดี ได้ฝึกระเบียบวินัย สามารถสร้างรายได้ สามารถส่งตัวเองเรียนหรือช่วยเหลือครอบครัวได้ และห่างไกลยาเสพติด

           หลายต่อหลายครั้งที่เด็กในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ประสบความสำเร็จ ไม่ว่าจะในเวทีเยาวชนแห่งชาติ ระดับกีฬาแห่งชาติ นำชื่อเสียง รอยยิ้มและความสุขมาให้คนในจังหวัดชายแดนภาคใต้ กีฬา คือ ส่วนหนึ่งในการสร้างความเข้าใจและสมานฉันท์ เมื่อมองที่ตัวเยาวชนเอง หากพวกเขาเอาแรงใจไปมุ่งมั่นผลักดันตัวเองในการเล่นกีฬา ก็จะเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยป้องกันไม่ให้หลงไปในทิศทางที่ผิด เพราะฉะนั้นการสร้างสันติสุข จึงต้องแก้ไขปัญหาอย่างรอบด้าน ไม่ว่าด้านการศึกษา ปัญหายาเสพติด ด้านเศรษฐกิจและสังคม การพัฒนาคน จึงเป็นหัวใจสำคัญในการแก้ไขปัญหา การสร้างความเข้มแข็งให้กับเยาวชนในพื้นที่ การที่ทั้งภาครัฐและเอกชนร่วมกันส่งเสริมให้เยาวชนได้มีโอกาสในการศึกษาและเรียนวิชามวยไทย มีครูและเพื่อนที่ดีเป็นครอบครัว ทำให้เขามีความหวังและสามารถเดินตามความฝันของเขาได้ ย่อมเป็นแนวทางหนึ่งที่ช่วยสร้างรอยยิ้มและความสุข และนำสันติสุขกลับคืนมาให้คนสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ได้อย่างแน่นอน